Ngày nay, viêm phụ khoa đang làm một trong những vấn đề sức khỏe rất đáng lo ngại ở nữ giới. Trong nhóm bệnh phụ khoa, đặc biệt phải kể đến những chứng bệnh do viêm nhiễm đường sinh dục vì các bệnh này rất dễ mắc và kéo theo nhiều hệ lụy phức tạp. Chị em có thể theo dõi những chia sẻ sau đây của các bác sĩ phụ khoa Phòng khám Đa Khoa Y Học Quốc Tế để hiểu rõ về viêm phụ khoa – nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị.
Nguyên nhân gây viêm phụ khoa là gì?
Viêm phụ khoa nói chung là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở cơ quan sinh dục của nữ giới. Theo một thống kê y tế, có đến 90% phụ nữ đã và đang bị viêm nhiễm phụ khoa ở các mức độ khác nhau. Trong đó, không ít trường hợp tái đi tái lại nhiều lần rất khó điều trị. Đây là một thực trạng rất đáng báo động về vấn đề sức khỏe sinh sản nữ.
Tình trạng này xảy ra do một hay nhiều trong số những nguyên nhân sau gây nên:
- Vấn đề vệ sinh vùng kín
Chị em không chú ý vệ sinh bộ phận sinh dục mỗi ngày. Đặc biệt là trong thời kì có kinh nguyệt, trước và sau khi quan hệ tình dục hay không có điều kiện vệ sinh sạch sẽ khiến cho vi khuẩn tích tụ và gây nên viêm nhiễm.
Nhiều phụ nữ dù rất có ý thức chăm sóc cơ vùng kín nhưng vẫn thường xuyên bị nhiễm khuẩn đường sinh dục. Nguyên nhân là do chị em thiếu những kiến thức về vấn đề này, hiểu sai về sinh lý phụ khoa nên thực hiện những hành động vệ sinh không tốt. Chẳng hạn như lạm dụng dung dịch vệ sinh có tính tẩy rửa mạnh, thụt rửa quá sâu vào âm đạo khiến bộ phận này bị tổn thương.
Điều kiện môi trường sống thiếu vệ sinh (thiếu nước sạch, tiếp xúc nhiều với chất độc hại,…) khiến cho vùng kín bị nhiễm khuẩn nhưng không được vệ sinh sạch sẽ.
- Quan hệ tình dục không an toàn
Phụ nữ không chú ý đến vấn đề an toàn tình dục nên thường bỏ qua những bất thường tại vùng kín, đời sống tình dục phóng túng, quan hệ với tần suất cao, không có biện pháp bảo vệ an toàn hay có quá nhiều bạn tình sẽ làm gia tăng nguy cơ bị viêm phụ khoa và các bệnh xã hội nguy hiểm khác.
- Do thói quen nhịn tiểu
Trong nước tiểu có rất nhiều vi khuẩn có hại cần được đào thải ra ngoài càng nhanh càng tốt nhưng vì lí do nào đó mà có không ít chị em thường xuyên nhịn tiểu dẫn đến viêm nhiễm đường tiết niệu và lây lan gây viêm đường sinh dục. Tình trạng viêm phụ khoa sẽ còn kéo dài và hay tái phát nếu chị em không thay đổi thói quen này.
- Nguyên nhân khác
Sức đề kháng của cơ thể giảm sút (bệnh tật, thiếu dinh dưỡng,…); sự thay đổi nội tiết tố trong giai đoạn tiền mãn kinh; các biến chứng thai kì hay các thủ thuật ngoại khoa tại vùng kín (nạo phá thai, đặt vòng,…) không được thực hiện trong điều kiện đảm bảo an toàn cũng là nguyên nhân gây viêm phụ khoa mà chị em cần biết.
Các triệu chứng của bệnh viêm phụ khoa
Viêm phụ khoa chỉ sự nhiễm trùng ở nhiều bộ phận khác nhau trong cơ quan sinh dục. Vì vậy, những triệu chứng thường khá đa dạng và có những đặc trưng riêng với từng bệnh cụ thể song nhìn chung hầu hết chị em đều có các dấu hiệu viêm phụ khoa sau:
- Rối loạn kinh nguyệt, bao gồm cả rối loạn về chu kì kinh, bất thường về thời gian hành kinh, lượng máu và tính chất máu kinh.
- Dịch tiết âm đạo thay đổi: Thông thường dịch âm đạo có màu trắng trong, hơi keo, không mùi nhưng nếu chị em bị viêm phụ khoa, dịch này tiết ra rất nhiều, màu sắc thay đổi, mùi hôi khó chịu và đôi khi có sủi bọt,…
- Cơ quan sinh dục ngứa dai dẳng, thường xuyên có cảm giác nóng rát, một số bệnh có thể khiến vùng kín tấy đỏ hoặc có các vết loét.
- Đau bụng dưới âm ỉ hay quằn quại, nhất là trong chu kì kinh, trong và sau khi giao hợp, một số chị em còn có biểu hiện đau phần eo và thắt lưng.
- Xuất huyết âm đạo bất thường giữa chu kì kinh nguyệt (lượng máu khá ít, chảy trong khoảng 1 -2 ngày và không có tính chất như một chu kì kinh bình thường), chảy máu âm đạo sau khi quan hệ tình dục.
- Đi tiểu thấy đau, buốt, nước tiểu yếu.
VIÊM PHỤ KHOA THƯỜNG GẶP Ở NHỮNG BỘ PHẬN CỤ THỂ NÀO?
- Âm hộ – âm đạo: Viêm nhiễm âm hộ – âm đạo là tình trạng viêm nhiễm cơ quan sinh dục ngoài khá phổ biến do bộ phận này thường xuyên tiếp xúc với những vi khuẩn, nấm và kí sinh trùng từ bên ngoài và thường là nơi khởi phát viêm nhiễm diện rộng. Viêm âm hộ – âm đạo có đặc trưng là ngứa rát vùng kín, âm đạo sưng đỏ, khí hư ra nhiều và có màu sắc khác lạ (vàng, xanh,…), đặc quánh hoặc sủi bọt, mùi hôi.
- Cổ tử cung: Viêm nhiễm ở cổ tử cung phần nhiều là do viêm nhiễm âm đạo lan vào, cũng có trường hợp là viêm nhiễm trực tiếp. Vùng kín có biểu hiện ngứa ngáy, khí hư ra nhiều trong giai đoạn cấp tính. Nếu không được điều trị sớm sẽ chuyển sang viêm cổ tử cung mãn tính rất khó điều trị.
- Lộ tuyến cổ tử cung: Lộ tuyến là các tế bào cổ tử cung tăng sinh quá mức và phát triển ra phía bên ngoài, bao trùm lên cổ tử cung. Bản thân lộ tuyến là lành tính nhưng lại rất dễ bị viêm nhiễm. Khi bị viêm lộ tuyến cổ tử cung, chị em thường thấy khí hư ra nhiều bất thường, có thể khí hư màu trắng đục hoặc vàng xanh, dính từng mảng, hay loãng, có bọt, đôi khi thấy chảy máu khi quan hệ tình dục.
- Vòi trứng: Viêm ống dẫn trứng thường là do các chứng viêm nhiễm bộ phận sinh dục ngoài không được điều trị kịp thời lây lan sang. Viêm vòi trứng có thể là cấp hay mãn tính, chị em thấy đau bụng dưới, khí hư thường có màu vàng nhạt, rối loạn kinh nguyệt, đôi khi sốt hay buồn nôn,…
- Buồng trứng: Nhiễm khuẩn buồng trứng thường gây cho chị em các triệu chứng sốt, đau âm ỉ vùng chậu, kinh nguyệt không đều, chu kì kinh nguyệt kéo dài, máu ra nhiều, vón cục,…
Các chứng viêm ở các bộ phận này nếu không được can thiệp sẽ dẫn đến viêm vùng chậu (phạm vi toàn vùng chậu, bao gồm tử cung, buồng trứng, ống dẫn trứng và phúc mạc chậu) rất nguy hiểm.
Viêm phụ khoa không chỉ gây phiền toái và mất tự tin trong cuộc sống hằng ngày mà còn kéo theo rất nhiều những hệ lụy nghiêm trọng gây nguy hại cho sức khỏe. Do đó, chị em cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế chuyên khoa để thăm khám và chữa trị kịp thời.
Các bệnh viêm nhiễm phụ khoa thường gặp bao gồm:
– Viêm âm hộ âm đạo: là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở vùng âm đạo do sự xâm nhập của các vi khuẩn gây hại từ môi trường bên ngoài. Hoặc do mất cân bằng môi trường bên trong âm đạo khiến vi khuẩn có hại có điều kiện sinh sôi, phát triển và gây bệnh.
– Viêm phần phụ: là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở ống dẫn trứng, buồng trứng, vòi trứng hoặc dây chằng quanh tử cung vòi trứng,…
– Viêm cổ tử cung: cổ tử cung bị viêm nhiễm do sự xâm nhập và gây hại của vi khuẩn từ môi trường bên ngoài hay lây nhiễm chéo từ bạn tình khi quan hệ tình dục không an toàn,…
– Viêm vùng chậu: là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở cơ quan sinh dục nữ do quan hệ tình dục không an toàn hoặc nhiễm khuẩn do thực hiện thủ thuật nạo hút thai không đảm bảo an toàn,…
>> Xem thêm:
Viêm nhiễm phụ khoa gây ra ảnh hưởng như thế nào?
Các bệnh viêm nhiễm phụ khoa gây ra rất nhiều mối nguy hại khôn lường đối với các chị em phụ nữ.
– Thứ nhất: khi bị viêm nhiễm phụ khoa thì triệu chứng mà các chị em thường gặp nhất chính là ra nhiều khí hư có mùi hôi bất thường, vùng kín ngứa ngáy, khó chịu. Điều này sẽ gây ra rất nhiều phiền toái cho chị em trong cuộc sống thường ngày.
– Thứ hai: tình trạng viêm ngứa vùng kín sẽ gây ảnh hưởng đến chuyện phòng the của vợ chồng, là một trong những nguyên nhân gây rạn nứt tình cảm chồng, khiến người chồng ngoại tình, tan vỡ hạnh phúc gia đình.
– Thứ 3: viêm nhiễm phụ khoa kéo dài không được chữa trị thì viêm nhiễm sẽ từ bộ phận này lây lan sang bộ phận khác khiến cho việc điều trị sau này gặp nhiều khó khăn, mất nhiều thời gian và tốn nhiều chi phí.
– Thứ 4: viêm nhiễm phụ khoa để lâu có thể gây viêm tắc ống dẫn trứng, cổ tử cung gây vô sinh hiếm muộn ở nữ. Thậm chí nếu viêm tắc vòi trứng còn có thể dẫn đến tình trạng mang thai ngoài tử cung gây nguy hiểm đến sức khỏe của người mẹ nếu không phát hiện và xử lý kịp thời.
– Thứ 5: nếu mắc viêm nhiễm phụ khoa trong thời gian mang thai thì thai phụ có thể gặp nhiều nguy cơ như sảy thai, sinh con, vỡ ối non, thai chết lưu,…
Các phương pháp chữa viêm phụ khoa
.jpg)
Bệnh viêm nhiễm phụ khoa tuy nguy hiểm nhưng cũng không phải là khó chữa, chỉ cần sau khi phát hiện những dấu hiệu nhận biết của bệnh như trên và đi thám khám là có cơ hội chữa trị khỏi bệnh sớm nhất có thể. Hiện nay, có nhiều phương pháp chữa viêm phụ khoa đã và đang phổ biến, có thể kể đến như:
1. Tới các phòng khám phụ khoa uy tín
Khi nhận thấy các dấu hiệu của viêm nhiễm phụ khoa như khí hư ra nhiều có màu sắc và mùi bất thường thì các nàng nên đến ngay các phòng khám phụ khoa uy tín để được các bác sĩ thăm khám và làm các xét nghiệm cần thiết. Qua kết quả thăm khám, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán bệnh xem bệnh viêm nhiễm phụ khoa mà các nàng gặp phải là gì? ở mức độ như thế nào?( nặng hay nhẹ, ở giai đoạn cấp tính hay mãn tính), sau đó sẽ đưa ra phương pháp hay phác đồ điều trị phù hợp, tối ưu nhất. Và lúc này, bạn chỉ cần kiên trì điều trị theo phương pháp của bác sĩ tư vấn cho đến khi khỏi bệnh hoàn toàn.
2. Cách chữa viêm phụ khoa bằng phương pháp dân gian
Chưa viêm phụ khoa bằng phương pháp dân gian cũng là một trong những phương pháp được nhiều chị em áp dụng. Có thể kể đến như:
– Chữa viêm phụ khoa bằng lá trầu không: từ xa xưa, trầu không đã được sử dụng rất nhiều chị em phụ nữ sử dụng để chữa trị viêm nhiễm phụ khoa bởi nó tính ấm, vị cay nồng, có tính kháng khuẩn và khả năng tiêu viêm, sát trùng rất tốt. Để chữa viêm nhiễm phụ khoa bằng lá trầu không, chị em thực hiện theo cách sau: lấy lá trầu không rửa sạch rồi vò nát, cho thêm một chút muối hạt, một chút nước sạch vào nồi đun sôi. Sau đó, dùng nước này để xông vùng kín cho đến khi nước nguội. Sau khi xông xong thì lấy luôn nước này để vệ sinh nhẹ nhàng bên ngoài âm đạo. Kiên trì sử dụng khoảng 1 tuần bạn sẽ thấy hiệu quả rõ rệt.
– Lá bàng chữa viêm phụ khoa: ngoài lá trầu không thì lá bàng cũng được nhiều chị em sử dụng để chữa trị viêm nhiễm phụ khoa. Bởi trong lá bàng có chứa thành phần flavonoid và chất tanin, saponin, phytosterol có khả năng sát trùng, thậm chí có thể kháng được virus. Chính vì thế mà nhiều chị em tin rằng lá bằng có thể giúp giảm các triệu chứng của các bệnh viêm nhiễm phụ khoa. Sử dụng lá bàng để chữa viêm nhiễm phụ khoa theo cách sau:
+ Nguyên liệu chuẩn bị: 10 lá bàng bánh tẻ, không lấy lá già hoặc quá non.
+ Cách thực hiện: rửa sạch lá bàng rồi ngâm vào nước muối pha loãng trong vòng 15 phút rồi vớt ra rửa sạch với nước. Tiếp đến hãy đun sôi lá bàng với 2 lít nước, cho thêm 2 thìa muối từ 10 – 15 phút rồi tắt bếp. Sau đó, hãy dùng nước lá bàng đun sôi để xông vùng kín. Xông song thì dùng nước này để vệ sinh bên ngoài vùng kín. Kiên trì thực hiện cách này mỗi ngày khoảng từ 2 – 3 lần, các triệu chứng của viêm nhiễm phụ khoa sẽ giảm rõ rệt.
– Lưu ý:
+ Cách chữa viêm phụ khoa bằng lá trầu không và lá bàng chỉ áp dụng cho những trường hợp bệnh nhẹ, mới ở giai đoạn đầu. Và chỉ có tác dụng giảm triệu chứng của bệnh chứ không chữa trị được tận gốc bệnh. Vì thế, tốt nhất chị em vẫn nên đi thăm khám phụ khoa để được bác sĩ tư vấn phương pháp điều trị triệt để nhất.
+ Chỉ sử dụng nước lá bàng, lá trầu không để rửa bên ngoài vùng kín, không thụt rửa sâu vào bên trong, cũng không chà xát mạnh vì có thể gây tổn thương cho vùng kín và tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công vào sâu bên trong.
+ Chỉ áp dụng hai cách trên khi có sự tư vấn của bác sĩ vì đây là phương pháp dân gian chưa chưa có cơ sở khoa học nào chứng minh về tác dụng chữa bệnh phụ khoa của hai loại lá trên.
3.Viêm nhiễm phụ khoa uống thuốc gì?
Viêm nhiễm phụ khoa do nhiều nguyên nhân gây ra và tình trạng bệnh ở mỗi người không giống nhau. Chính vì thế, muốn biết viêm nhiễm phụ khoa uống thuốc gì thì ngay khi nhận thấy mình có những dấu hiệu của bệnh thì chị em nên đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa để được bác sĩ thăm khám, làm các kiểm tra và xét nghiệm cần thiết. Sau khi xác định được nguyên nhân gây bệnh, căn cứ vào nguyên nhân và tình trạng bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị thích hợp nhất, kê đơn thuốc hợp lý nhất cho từng người.
Chị em tuyệt đối không tự ý mua và sử dụng các loại thuốc kháng sinh chữa viêm nhiễm phụ khoa ở bên ngoài. Bởi nếu sử dụng quá liều lượng hoặc không đúng cách nó sẽ gây ra nhiều tác dụng phụ gây ảnh hưởng đến sức khỏe của chị em, thậm chí có thể gây vô sinh hiếm muộn.
4.Cách chữa viêm phụ khoa cho bà bầu
.jpg)
Chat với bác sĩ chuyên khoa về viêm phụ khoa Tại ĐÂY
Sự thay đổi nội tiết tố khi mang thai kéo theo nồng độ pH trong môi trường âm đạo cũng thay đổi, tạo ra môi trường lý tưởng cho các loại vi khuẩn, nấm xâm nhập, phát triển và gây viêm nhiễm phụ khoa.
Các bệnh viêm nhiễm phụ khoa mà các mẹ bầu thường gặp phải là viêm âm đạo do nấm candida, viêm âm đạo do nhiễm khuẩn, nhiễm Strep B âm đạo, viêm âm đạo do vi khuẩn Trichomonisa.
Viêm nhiễm phụ khoa khi mang thai cần sớm được chữa trị vì để lâu bệnh không chỉ gây phiền toái cho các mẹ trong cuộc sống. Mà nó còn gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của mẹ, sự phát triển của thai nhi.
Chính vì thế, khi bị viêm nhiễm phụ khoa, các mẹ bầu nên sớm đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và điều trị theo phương pháp hiệu quả, an toàn nhất.
Ngoài việc tuân thủ điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ, các mẹ bầu cũng nên chú ý vệ sinh vùng sinh dục sạch sẽ mỗi ngày. Có thể sử dụng dung dịch vệ sinh chuyên dụng theo đơn của bác sĩ.
5.Sử dụng thuốc đặt viêm phụ khoa
Sử dụng thuốc đặt viêm phụ khoa là một trong những phương pháp điều trị viêm nhiễm phụ khoa hiệu quả. Thường thì thuốc đặt viêm phụ khoa ở dạng viên nén vừa tiện dụng, dễ sử dụng mà hiệu quả lại cao. Cách đặt thuốc chữa viêm phụ khoa như sau:
– Chuẩn bị: thuốc đặt vào âm đạo, bông y tế, băng vệ sinh, nước sôi để nguội hoặc gạc y tế ẩm sát trùng.
– Các bước thực hiện:
+ Bước 1: với thuốc dạng nén thì trước khi đặt thuốc vào âm đạo, bạn cần tạo ẩm cho thuốc bằng cách nhúng thuốc vào nước sôi để nguội hoặc gạc y tế đã chuẩn bị.
+ Bước 2: hãy nằm kê mông lên cao, dựng dầu gối hoặc dựng người ở tư thế vừa ngồi, vừa nằm. Sau đó, kẹp thuốc vào ngón tay rồi đưa thuốc từ từ vào âm đạo. Đưa thuốc vào âm đạo càng sau càng tốt. Để tránh viêm nhiễm hoặc nhiễm, bạn hãy vệ sinh tay thật sạch sẽ trước khi cầm và nhét thuốc vào âm đạo. Hoặc bạn có thể sử dụng bao cao su như gang tay khi đặt thuốc.
+ Bước 3: Sau khi đặt thuốc viêm phụ khoa xong thì bạn hãy đeo băng vệ sinh và nằm nghỉ ngơi tại chỗ khoảng 15 phút, tránh cử động mạnh để thuốc ngấm đều.
– Những lưu ý khi đặt thuốc viêm phụ khoa
+ Dùng đúng thuốc: để được tư vấn thuốc đặt viêm phụ khoa phù hợp, bạn cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa khi bị bệnh.
+ Dùng đúng liều lượng được bác sĩ chỉ định bởi có nhiều loại thuốc chỉ cần dùng 1 liều trong khoảng 2- 3 ngày, nhưng lại cũng có những loại thuốc phải sử dụng đến cả tuần mới có hiệu quả.
+ Đặt thuốc đúng quy trình, đúng cách.
+ Thời điểm đặt thuốc viêm phụ khoa tốt nhất là vào buổi tối trước khi đi ngủ và sau khi đã vệ sinh sạch sẽ vùng kín.
+ Nếu đặt thuốc vào ban ngày thì cần sử dụng băng vệ sinh sau khi đặt thuốc và thay băng vệ sinh 3 giờ/lần.
+ Trong thời gian đặt thuốc điều trị bệnh nên kiêng quan hệ tình dục để tránh lây nhiễm bệnh sang cho bạn tình.
6.Chữa viêm nhiễm phụ khoa bằng đông y
Ngoài cách chữa viêm nhiễm phụ khoa bằng Tây y thì nhiều chị em lại lựa chọn chữa bệnh theo đông y. Các phương pháp chữa viêm nhiễm phụ khoa bằng đông y thường được áp dụng như chữa bệnh bằng trinh nữ hoàng cung, cây ích mẫu, lá bàng, lá trầu không, cây ngải cứu, bạch đồng nữ,…
Các phương pháp đông y chữa viêm nhiễm phụ khoa chỉ có tác dụng làm giảm triệu chứng của bệnh chứ không thể điều trị bệnh tận gốc. Vì thế, tốt nhất chị em vẫn nên đi chữa trị bệnh tại các cơ sở y tế chuyên khoa hoặc bệnh viện lớn để được bác sĩ tư vấn phương pháp điều trị bệnh tối ưu nhất.
Lời khuyên
Trong thời gian điều trị viêm phụ khoa, bên cạnh việc tuân theo phác đồ điều trị, chị em nên chủ động tránh xa các tác nhân gây bệnh để quá trình chữa bệnh nhanh chóng, hiệu quả, tiết kiệm được công sức và chi phí. Việc hỗ trợ điều trị và phòng ngừa bệnh viêm phụ khoa không quá phức tạp, chị em cần lưu ý thực hiện những điều sau:
- Vệ sinh vùng kín sạch sẽ và đúng cách với dung dịch vệ sinh chuyên dụng phù hợp, không vệ sinh ngược từ hậu môn lên âm đạo, luôn giữ bộ phận sinh dục ngoài khô thoáng, không thụt rửa sâu vào âm đạo.
- Quan hệ tình dục an toàn tránh tái nhiễm vi khuẩn, vệ sinh trước và sau khi quan hệ tình dục.
- Nếu phụ nữ đang dùng thuốc tránh thai hay các loại kháng sinh điều trị bệnh lý khác cần phải uống nhiều nước hơn để đào thải vi khuẩn.
- Đảm bảo duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học, sinh hoạt điều độ, nghỉ ngơi hợp lý.
Những thông tin tổng quát về bệnh viêm phụ khoa – nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị trên đây hi vọng có thể giúp ích cho chị em trong điều trị và phòng tránh các bệnh nhiễm trùng đường sinh dục. Nếu còn điều gì băn khoăn xin vui lòng liên hệ phòng khám Đa Khoa Y Học Quốc Tế để được các chuyên gia về bệnh phụ khoa tư vấn chi tiết!
.gif)
Trung tâm TƯ VẤN TRỰC TUYẾN Miễn Phí của Phòng khám Đa Khoa Y Học Quốc Tế địa chỉ: 12 Kim Mã – Ba Đình – Hà Nội sẵn sàng hỗ trợ bệnh nhân qua 2 kênh sau:
- Đường dây nóng: Tư vấn giải đáp thắc mắc của bệnh nhân qua hotline: (024) 38.255.599 - 083.66.33.399 nói chuyện trực tiếp với bác sĩ tư vấn chuyên khoa.
- Đăng ký đặt hẹn miễn phí và nhận được nhiều ưu đãi khi đến khám bằng cách chat TRỰC TIẾP với đội ngũ bác sĩ của phòng khám chúng tôi.
>> Xem thêm: Giới thiệu về phòng khám Đa Khoa Y Học Quốc Tế
